Qarğıdalının əkin prosesinə təsir edən başlıca amillər

Qarğıdalının əkin prosesinə təsir edən başlıca amillər

Əkin prosesi  torpağın temperaturu ilə sıx bağlıdır. Yaxşı  cücərmə üçün torpağın temperaturu 12 selsi dərəcə olmalıdır.İkinci məhsuldakı istilik isə əkinə mane olmur.  Yüksək temperaturlu torpaqlaqlarda (18-20 oC) cücərmə və toxumların çıxması daha sürətli olur. O ilin iqlimi şübhəsiz ki, əkin vaxtının müəyyənləşdirilməsində vacibdir. Qarğıdalı əkilməsi həm əsas məhsulda, həm də ikinci məhsulda mümkün qədər tez edilməlidir.

Qarğıdalı əkinçiliyində toxumçuluq böyük əhəmiyyətə malikdir. Fermerlər  toxumların seçilməsində aşağıdakı məqamlara diqqət yetirməlidirlər:

a) Hibrid qarğıdalı istehsalçıları hər il yeni sertifikatlaşdırılmış toxum əkməlidirlər.

b) Səpiləcək toxumlar təmiz olmalı, cücərmə dərəcəsi və çıxış gücü yüksək olmalıdır.

c) Tarlalarda xəstəliyə davamlı və ya dözümlü olan hibrid sortlar əkilməlidir.

d) Səpiləcək sortların toxumlarına xəstəlik və zərərvericilərə qarşı toxum dərmanlaması aparılmalıdır.

Qarğıdalı ümumiyyətlə iki növ toxum  ilə əkilir. Birinci növ şərti əkin maşınları ilə səpin zamanı yalnız  bir cərgə aralığı düzəldilə bilər. Bu tip əkin maşınları ilə əkin zamanı cərgəarası məsafə seyrəltmə edilərək istənilən sıxlığa gətirilir. Bununla birlikdə, qarğıdalı istehsalçıları ikinci növ qabaqcıl həssas  toxum maşınlarından istifadə edərək sıra arasındakı məsafəni, sıra sırasını və əkin dərinliyini asanlıqla tənzimləyə bilərlər. Bu tip inkişaf etmiş əkin maşınları ilə səpin prosesində kətlənmə prosesi aradan qaldırılır və  istifadə olunan toxum miqdarında əhəmiyyətli qənaət əldə edilə və hamar bir məhsul əldə edilə bilər. Qarğıdalı əkinində cərgələrarası məsafə 20-25 sm,  torpağın məhsuldarlığından və yağışdan asılı olaraq 70 sm  ola bilər. Əkin zamanı səpin dərinliyi isə torpağın nəmliyi ilə əlaqədardır. Səpin dərinliyi yaxşı hazırlanmış  toxum yatağında və erkən səpində 5-6 sm ola bilər. Digər tərəfdən,  toxumun xüsusilə gec əkin zamanı nəmli torpaq qatına düşə bilməsi üçün 6-7.5 sm əkin dərinliyinə sahib olmaq məqsədəuyğundur. 8 sm-dən daha dərinə əkildikdə qarğıdalı bitkisinin torpaq səthinə çıxması çətinləşir və  istənilən bitki sıxlığını əldə etmək mümkün olmur.