Pomidor əkini zamanı düzgün torpaq becərilməsi necə olmalıdır?
Pomidor dərin köklü tərəvəzdir. İnkişaf etmiş pomidor bitkisinin kökləri kifayət qədər saçaqlı və budaqlıdır. Ancaq torpaq növü, torpaq becərilməsi və torpaqdakı nəmlik pomidorda kök sisteminin inkişafına böyük təsir göstərir. Məsələn, pomidorun kökləri geniş və yaxşı işlənmiş torpaqlarda daha da dərinə gedə bilər. Pomidorun kökləri torpaq səthinə yaxın olduqda isə mütəmadi suvarmaya ehtiyac duyurlar. Torpaq səthinə yaxın kökləri olan pomidor bitkiləri daha tez-tez və daha çox suvarılmağa ehtiyac duyurlar.
Drenajı yaxşı olan və torpaq üçün yararlı olan sahədə uğurlu pomidor becərilməsi üçün ilk şərt tarla hazırlığıdır. Torpaq işlənməsinə gəldikdə, ən vacib məqam onun uyğun rütubətdə olduğu zaman becərilməsidir. Ağır temperaturda işlənmiş torpaqda məhsuldarlıq azaldığı üçün sonrakı torpaq becərilməsi çətinləşir və pomidor bitkisinin su tələbatı artır. Təəssüf ki, fermerlərimiz tez-tez bu səhvə yol verirlər. Çox vaxt məhsuldarlığın azalmasının səbəblərindən biri də bu yanlış əkinçilik sxemidir.
Torpağın işlənməsini qış və yaz əkini olaraq izah edək:
Qış torpaq əkini
Pomidorun becəriləcəyi tarlada ilk əkin işlənməsi yay sonlarında və ya payızda aparılır. Əgər sahədə şum bazası deyilən sərt və səmərəsiz bir təbəqə meydana gəlibsə, torpağı dərindən işləyən alətlərdən istifadə etmək lazımdır. Çünki uzun illər torpağın eyni dərinlikdə becərilməsi nəticəsində torpaqdan 25-30 sm aşağıda əmələ gələn bu sərt təbəqədə həddindən artıq su və duz yığılması, köklərin fizioloji ölümünə səbəb olur və köklərin daha da dərinləşməsinin qarşısını alır. Xüsusilə də yuxarı və alt torpaqlar fərqlidirsə, torpağı yerində becərmək lazımdır.
Əkin sahəsini becərərkən əsas məqamlardan biri də torpağı dərin şumlamaq və heç bir peyin qoymamaqdır. Çünki peyinlə qalan torpaq qışda soyuyur və yağışla birlikdə daha sonra dağılır. Xüsusilə qrunt suyu yüksək olan torpaqlar bir az daha dərindən işlənməlidir. Əkin dərinliyi 25-30 sm olmalıdır. Torpaq qışda, xüsusilə yanvar və ya fevral aylarında uyğun bir temperaturda olduqda yenidən şumlamaq böyük fayda gətirir.
Yaz torpaq əkini
Yazda torpaq becərməyin əsas məqsədi tarlanın rütubətini qorumaq, toxum əkini və gübrələmə üçün əlverişli şərait yaratmaqdır. Torpaqdakı nəm vəziyyətinə görə şumlandıqdan sonra torpaq incəldilir. Bu prosesdə dırmıqdan istifadə olunur. Bu alət vasitəasilə tarla düzəldilir, alaq sıxlığı və torpağın su itkisi azalır, gübrə torpağa qarışdırılır.
Bu proseslərdə torpağın düzləşdirilməsinə də önəm vermək lazımdır. Çünki hamarlanmış sahə uğurlu pomidor becərilməsi üçün drenaj qədər vacibdir. Əks halda tarlaların çuxurlarında qalan pomidor fidanı yaxşı inkişaf edə bilmir. Bunun səbəbi həddindən artıq nəmin, çuxurlarda qalan bitkilərin inkişafına mənfi təsir göstərməsidir. Düzəldilməyən sahələrdə suvarma zamanı da çətinliklərə rast gəlinir. Eyni zamanda sahənin hər hissəsindəki bitkilər bərabər şəkildə suvarılmır və bəzən gölməçələr meydana gəlir.
*4777 
