Məhsuldar nəticə üçün kartofun düzgün toxumlanma qaydaları
Toxum yatağının hazırlanması: Kartof üçün yeraltı orqanları üçün kifayət qədər oksigen və nəm təmin edən, artıq su tutmayan, yaxşı qurudulmuş toxum yatağı lazımdır. Sürətli inkişafı təmin etmək üçün toxumluq yumruların olduqca nəmli, yüngül və geniş torpaqda əkilməsi lazımdır. Bu şərtlər kök yumrularının inkişafında son dərəcə təsirli olur. Eyni zamanda yumruların nizamsız formaya düşməsinin qarşsını alır və əkin, qulluq, yığım prosesini asanlaşdırır. Toxum yatağının altındakı torpaq, kartof bitkilərinin nazik köklərinə nüfuz edə bilməyəcək şəkildə qalın və möhkəm qatlardan ibarət olmamalıdır. Dərin köklər bitkinin ehtiyac duyduğu suyu təmin etmək üçün vacibdir. Bu səbəbdən toxum yatağı hazırlanarkən kök inkişafına mane olan sərt təbəqələr qırılmalı və torpağın sıxılmasına və torpaq qatının əmələ gəlməsinə səbəb olan ağır maşın və alətlərdən istifadə edilməməlidir.
Toxum yatağı əkilmədən dərhal əvvəl hazırlanmalıdır. Torpaq çox nəmdirsə, gözləmək lazımdır, çox qurudursa, toxum yatağı hazırlanmadan əvvəl suvarma aparılmalıdır. Torpağın hər becərilməsində nəm itkisi baş verir. Buna görə, xüsusilə quraq şəraitdə toxum yatağı şumlama ilə hazırlanmalıdır. Həddindən artıq əkin proseso nəticəsində yüngül torpaqlar eroziya və quraqlıqla qarşılaşa bilər. Əkindən sonra kartof yumruları nəm torpaq şəraitinə ehtiyac duyur. Torpaq çox qurudursa, kök yumru çəki itirir və çıxması gecikir. Əkindən dərhal sonra köklər tumurcuqlardan inkişaf edir və torpaqdan su almağa başlayır. Beləliklə, kök yumrularının çəkisi də artır. Kök yumruları oksigen çatışmazlığından su ilə doymuş torpaqlarda çürüyür. Bu səbəbdən kartofun kök yumruları nəm bir torpaqda əkilməli və əkin edildikdən dərhal sonra ağır suvarma aparılmamalıdır. Torpağın hazırlanması torpağın quruluşundan və istehsal mövsümündən asılıdır. Əkindən əvvəl gübrələmə və alaq otlarına qarşı mübarizə prosesi toxum yatağı hazırlanarkən başa çatmalıdır.
Toxumun keyfiyyəti:
Kartof əkinçiliyində məhsulu təyin edən əsas amillərdən biri də istifadə olunan toxumun keyfiyyətidir. Toxumun keyfiyyəti deyərkən müxtəliflik, sağlamlıq vəziyyəti, fizioloji yaş, kök yumrularının ölçüsü kimi xüsusiyyətlər nəzərdə tutulur. Fermer hansı məhsulu almaq istədiyinə əvvəlcədən qərar verməli və istehsal məqsədini əvvəlcədən təyin etməlidir. Bu qərarı verərkən əkiləcək sahənin şərtləri də nəzərə almalıdır. Misal üçün istehsal olunduğu bölgədəki iqlim şəraiti erkən mövsümdə kartof yetişdirmək üçün əlverişlidirsə, qısa müddətdə yığılacaq erkən bir növ seçməlidir. Kartof əkinçiliyində yüksək məhsul almağın ilk şərti bölgəyə uyğunlaşa biləcək yüksək məhsuldar sortların seçilməsidir. Bütün bölgələrdə və torpaq şəraitində kartof sortlarının hamısı yaxşı olmur. Bu səbəbdən ən azı iki il ərzində bölgədə əkiləcək kartof çeşidi sınaqdan keçirilməlidir.
Kartof toxumu qəhvəyi çürük, kartof nematodu və virus kimi təhlükəli xəstəliklər və zərərvericilərlə çirklənməməlidir. Fermerin öz məhsulundan əldə etdiyi toxum xəstəliklərlə çirklənir və məhsul azalır. Buna görə sertifikatlaşdırılmış toxumdan istifadə edilməlidir. Kartof toxumlarındakı fizioloji yaş bəzi hallarda toxumun sağlamlığından daha vacib ola bilər. Kartof əkinçiliyində gövdələrin sayı və sapların möhkəmliyi əkilən kök yumrularının məhsuldarlığını və ölçüsünü, eləcə də üst hissələrin sürətlə ortaya çıxmasını və inkişafını təsir edir. Bitkidəki bu xüsusiyyətlər toxum yumrularının fizioloji yaşı ilə əlaqədardır.
*4777 
